JU Polimski muzej – Berane, u periodu od 24.jula do 07. avgusta, sproveo je reviziona arheološka istraživanja južnog paraklisa crkve Sv. Petra u Bijelom Polju, uz saglasnost Uprave za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore.

Crkvena Opština Bijelo Polje, obratila se muzeju sa zahtjevom da se na južnom paraklisu sprovedu reviziona arheološka istraživanja, radi izrade projekta restauracije i rekonstrukcije paraklisa. Naime, u okviru obnove crkve Sv. Petra u Bijelom Polju, odobren je projekat obnove južne kule priprate i sjevernog paraklisa. Problem predstavljaju konzervirani zidovi južnog paraklisa koji svojom visinom prelaze preko krovnih površina glavnog broda. Radi definisanja gabarita paraklisa, odlučili smo da  otvorimo unutrašnjost Milutinove kapele, ispraznimo i istražimo preromanički zvonik koji se nalazi istočno od paraklisa, a potom, jednom sondom  obuhvatimo južna lica oba objekta.

Stariji pokojnici su slobodnoukopani, sahranjivani u rake ili u nekoj vrsti drvenog sanduka. Mišljenja smo da je sahranjivanje vršeno u raci, a preko pokojnika je postavljana drvena daska, jer je ugljenisano drvo nađeno preko osteoloških ostataka pokojnika, dok bočne strane eventualnog kovčega nijesu konstatovane.

Drugom, hronološki mlađem, periodu pripadaju pokojnici sahranjeni u kovčezima, rađenim od nepravilnih kamenih ploča. Sa lijeve strane ovih konstrukcija, a i preko kamenog pokrova pronađeni su dislocirani osteoloških ostaci oštećenih grobnih raka prilikom ukopavanja kamene konstrucije. U otkrivenim grobovima gotovo da nema priloga, izuzev u dva slučaja. U grobu br.2, nađeno je pet  bronzanih kalotastih dugmeta, a u grobu br. 6, jedno bronzano kalotasto dugme.

Treba istaći, da je duž južnog zida paraklisa, nađeno osam lobanja i duge kosti pažljivo složene uz spoljašnje platno temelja. Prilikom gradnje paraklisa malterna masa je pojedine kosti čvrsto vezala za temelje. Nesumljivo je da su osteološki ostaci sahranjenih pokojnika uklonjeni prije izgradnje južnog paraklisa i sahranjeni u zajedničkoj grobnicic formiranoj uz temelje južnog zida.

Na osnovu sprovedenih revizionih istraživanja možemo iznijeti sledeće činjenice.

• Prilikom radova sprovedenih 1956. godine istražena je unutrašnjost južnog paraklisa i preromaničkog zvonika, a na osnovu dobijenih podataka u potpunosti ispoštovani arhitektonski ostaci i konzervatorski pravilno tretirani. Prilikom konzervatorskih radova, posebna pažnja je posvećena prezentaciji otkrivenih arhitektonskih ostataka, a popločan je cio prostor radi sprečavanja prodora vlage u južni zid crkve.
• Istraživanja oko paraklisa i zvonika nijesu vršena jer u konačnom ovi rezultati nijesu mogli uticati na formirana konzervatorska rješenja.