Zaklonjen  u uzanom kanjonu rijeke Lim a smješten u središtu Budimljanske episkopije, ovaj manastir predstavlja svojevrsno kulturno i prosvjetno sjedište Gornjeg Polimlja tokom XVI i XVII vijeka.

Polimski muzej u Beranama tokom 1989. godine preduzima manja ”reviziona arheološka istraživanja na ostacima crkve Vavedenja Bogorodice”. Tom prilikom otkrivena je južna polovina naosa i priprate crkve do nivoa podova rađenih od obrađenih ploča miluta i konstatuje da je ploča amvona sa rozetom ukjlonjena i prenešena u zbornicu gimnazije zajedno sa ostalim materijalom, a da se na crkvi jasno izdvajaju dvije građevinske faze. Po tehničkom snimanju otkrivenih zidova i podova crkve vraćen je zaštitni sloj zemlje.

Oktobra mjeseca 2002. godine Polimski muzej u Beranama, uz saglasnost  Pravoslavnog Episkopa Budimljansko – Nikšićke Episkopije gospodina Joanikija preduzima opsežna sistematska arheololka istraživanja na ovom lokalitetu. U periodu od oko 30 radnih dana otkriveni su ostaci crkve Vavedenja Bogorodice i  konaka koji se nalaze sjeverno i zapadno od crkve.

Crkva posvećena Vavedenju Bogorodice, sagrađena je na centralnom dijelu malog potkovičastog platoa, gotovo uz samu strmu i stenovitu padinu ka Limu. Svojim sjevernim dijelom ukopana je u kosinu brda do dubine od oko 1 metra. Na ostacima crkve jasno se izdvajaju dvije građevinske faze.

Prvoj fazi izgradnje pripada skromna jednobrodna građevina (dužine 8,20 i širine 5 metara) sa vratima na zapadnoj i apsidom na istočnoj strani.

Crkva je nepravilne osnove, a u nju se ulazilo  na vrata širine  1 metar od kojih je očuvana kamena ploča praga sa otvorima za učvršćivanje i blokiranje vrata. Na istoku se nalazi relativno plitka apsida dok je na sjevernom ramenu, nišom i naknadnim doziđivanjem formirana proskomidija. Vjerovatno je bila zasvođena podužnim svodom i pokrivena klisom ili šindrom na dvije vode.

Debljina zidova crkve je 0,70 metara a za gradnju je korišćen lomljeni kamen slagan u pravilne horizontalne redove. Uglovi crkve zidani su od pravilno obrađenih kamenih blokova- rimskih spolija, dovučenih sa ostataka rimske vile (Villa Rustica) koja se nalazi u Budimlji. Pod crkve popločan je, fino obrađenim, kvadratnim pločama žutog laporca i to naos većim a prostor apside pločama manjih dimenzija. Zidovi crkve očuvani su do visine od  1 do 1,30 metara.

Druga faza obuhvata dogradnju   priprate i trema na zapadnoj strani crkve. Zbog ugradnje velikih kamenih spolija na sjevernom i južnom uglu spoljašnjeg lica crkve, zidovi priprate su prislonjeni uz njih  tako da svojom debljinom izlaze van gabarita naosa i svojim izgledom narušavaju pravu liniju fasada.  Priprata je asimetrična,  duga 5, a široka 6 metara. U istom građevinskom poduhvatu dozidan je u produžetku, ka zapadu,  trem dužine 4 metra.   Zidovi priprate su široki 0,70 metara i očuvani su do visine od 1 metra na sjevernoj i 0,30 metara na južnoj strani. U pripratu se ulazilo, preko kamenog praga kvadratnog presjeka, na vrata široka 1 metar. Ispod praga, sa unutrašnje strane, u nivou poda nalazi se ploča sa otvorima za učvršćivanje vrata. Pod priprate popločan je pravougaonim pločama, sivog peskovitog laporca složenim u pravilne redove različitih širina, koji se pružaju od zapada ka istoku. Prilikom popločavanja poda priprate izvršene su i popravke i poda u naosu crkve uz južni i sjeverni zid. Na ove prepravke ukazuje i nalaz nadgrobnog spomenika rađenog od bijelog studeničkog mermera. Ploča je dimenzija 50 x 70 centimetara a debljine 7 centimetara. Na ploči je urađena stilizovana reljefna glava sa srcolikim licem i okruglom glavom. Nos plastičan i velik, oči spojene sa ovalno predstavljenim ušima.

Trem crkve je popločan u istoj tehnici, a očuvane su i ozidane klupe postavljene lijevo i desno od vrata priprate kao i duž sjeverne i južne strane trema. Klupa na sjevernoj strani sazidana je istovremeno sa zidom naslona koji predstavlja podzidu, jer je na ovom dijelu trem ukopan u padinu platoa. Zid na južnoj strani djelimično je očuvan, ali smatramo da je primijenjeno istovjetno rješenje. Zapadna strana trema definisana je samo na jugozapadnom uglu dok je na preostalom dijelu uništena.

Na oko 7.00 metara sjeverno od crkve nalaze se ostaci jedne zgrade konaka. Ova građevina je svojim podrumskim prostorijama ukopana u strminu platoa. Dužna građevine je 13.70 a širina 7.50 metara. Jednim podužnim  potpornim zidom korisna površina podruma sužena je na 4.20 metra.Zidovi su rađeni od nepravilnog i neobrađenog lomljenog krečnjaka slaganog u pravilne redove spojene krečnim  malterom sa krupnijim agregatom. Širina zidova je 0.65 do 0.70 metara. Zidovi su očuvani do visine od oko 1.20 metara na južnoj strani, podužni potporni zid do visine od oko 1,60 metara dok je krajnji sjeverni zid očuvan do  visine od oko 0.50 metara.

U ukopane podrumske prostorije ulazilo se flankiranim hodnikom širine 1,20 metara, koji se nalazi na jugozapadnom uglu građevine. Preko tri stepenika različitih visina (16.20,18 cm) silazilo se na nivo podova rađenih od nabijene glinaste zemlje. Izgradnjom prostorije u centralnom dijelu (dimenzija 2,90 x 2,90 metara) na istočnoj i zapadnoj strani formirane su dvije velike prostorije približno istih dimenzija, spojenih hodnikom duž sjeverog zida. Prostorije su obeležene rimskim brojevima po redosledu istraživanja i to: centralna I, zapadna II, istočna  brojem III i dozidana ostava ili skrivnica u prostoriji III kao prostorija IV.

Kao što smo istakli, uskim prolazom, preko tri stepenika ulazi se u prostoriju II gdje je odlagana pšenica, a postoji mogućnost da se radi i o prostoriji za spremanje hrane. U sjeverozapadnom uglu, na površini od oko 4 kvadratna metra, otkriveni su ostaci zapečene zemlje sa tragovima tankih oblica i pruća koje predstavljaju osnovu peći ili ognjišta. Prostor na kojem je peć, u odnosu na preostali dio poda viši je u prosjeku za oko 20 centimetara. Pored fragmenata lonaca, ka hodniku su nađeni fragmenti crepulja debelih zidova, grube fakture, rađenih od zemlje sa dosta primjesa krupnijeg pijeska. Na ovom prostoru, kod ulaza nađene su baglame vrata-  spojene alke sa produžetcima u obliku klina za učvršćivaje u gredu vrata i dovratnik. U prostoriji su nađena i dva mesingana i jedna srebrni novčić.Prostorija II je dimenzija 3,95(istok zapad) i 4,20 (sjever-jug). Dimenzije ove prostorije su: 3.95 (istok-zapad) x 4.20 (sjever-jug).

Na početku hodnika nalazi se kameni prag rađen od veće, grubo obrađene kamene ploče. Hodnik se pruža duž sjevernog potpornog unutrašnjeg zida, dug je 3.80, a širok 0.90 metara. Tačnije, hodnik se pruža duž spoljašnjeg zida prostorije I i sudeći po kamenim pragovima i ostacima okova vrata, na oba kraja su se nalazila drvena vrata. Na središnjem dijelu hodnika nađeni su djelovi peći za grijanje prostorija sa umetnutim gleđosanim pećnjacima, koja je urušena sa sprata dospjela u podrumske prostorije.

U prostoriju I se ulazilo na vrata širine 0.90 metara koja se nalaze na početku hodnika. Relativno je malih dimenzija, 3.80 x 3.90 metara i najvjerovatnije predstavlja neku vrstu ostave. U njoj su otkriveni ostaci ugljenisane pšenice, a sudeći po tragovima koji se pružaju do ulaza u podrumske prostorije sa sigurnošću se može pretpostaviti da je u njoj bilo žito koje je opljačkano prije paljenja konaka.

Prostorija III je dimenzija 4.60 x 4.20 metara. Na osnovu pokretnog arheološkog materijala (budak, sjekira, dva opančarska čekića, turpija, okova drvenih sanduka, kubure na kremen i sl.) može se pretpostaviti da se radi o radionici ili ostavi za alat.

Duž zapadnod dijela prostorije III naknadno je dozidan prostor dimenzija 1.20 x 2 metra na čijem podu su nađeni ugljenisani ostaci pasulja i bijelog luka. Vjerovatno se radi o ostavi koja nema vrata u nivou podova ostalih prostorija već su ona izgrađena  nešto visočije.  Na osnovu materijala otkrivenog u prostorijama konaka jasno je da nalazi predstavljaju ognjišnu keramiku, alati i ostaci poljoprivrednih proizvoda korišćenih do vremena rušenja i spaljivanja kompleksa 1738. godine.

Na oko 10 metara zapadno od trema crkve otkriveni su ostaci druge zgrade konaka  široke 6.5 (istok-zapad)  i duge 16 metara. Dužinski se pruža pravcem sjever-jug i u potpunosti zatvara plato manastira sa zapadne strane. Naime, zgrada zahvata prostor od strme i nepristupačne padine na južnoj strani platoa i pruža se ka zapadnom dijelu sjevernog objekta i sa njim se gotovo dodiruje pod pravim uglom.

Intezivna zapečena zemlja, pepeo i gar, evidentirani su u svim prostorijama izuzev dijela prostorije 2 ka izlazu iz konaka. Jasno je da južni dio objekta nema zida ka crkvi već je riješen kao otvoreni prostor za spremanje hrane. U svim prostorijama nađeni su fragmenti crepulja, lonaca i krčaga i nešto malo luksuzne trpezne  keramike i fajansa. Pored toga, nađeno je nekoliko fragmentovanih bakarnih posuda, dio većeg kandila, jedno manje i fragmenti staklenih čaša kandila što nesumljivo ukazuje na činjenicu da je ovaj objekat bio sprtan i da se na spratu nalazila trpezarija ili kelije. Nađeno je nekoliko spljoštenih olovnih kugli pušaka i jedno gvozdeno topovsko đule što nesumljivo ukazuje na surovo uništavanje ovog manastirskog kompleksa.

Za tačno hronološko opredjeljenje vremena podizanja ovog manastira značajan je arheološki pokretni inventar nađen u zatrpanom  trapu ili bunaru otkrivenom u jugozapadnom uglu prostorije III sjevernog objekta. Radi se o kružnom ukopu prečnika od oko 1.50 metara i dubine od oko 2 metra. Naime, na ovom prostoru su otkriveni ostaci manje zgrade konaka koji pripadaju prvoj građevinskoj fazi i vremenu zasnivanja manastira a otkriveni trap bio je izgrađen u ovom objektu. Izgradnjom velikog  sjevernog konaka stariji objekat je porušen a njegovi ostaci su djelimično otkriveni. Prilikom izgradnje novog objekta bunar je zatrpan lomljenim kamenom i oblucima a preko njega urađen pod od nabijene glinaste zemlje. Bez obzira na položaj starijeg objekta severnog konaka, mišljenja smo da ovaj ukop pripada drugoj fazi izgradnje i vjerovatno je predstavljao trap koji je korišćen do vremena dogradnje prostorije IV.

U ovom ukopu nađeni su fragmenti gleđosanih krčaga, crepulja fino obrađenih i tankih zidova i fragmenti malih lonaca sa jednom drškom, odonosno krčaga.

Preostali inventar iz oba objekta ukazuje samo na period žive aktivnosti ovog manastira , do njegovog rušenja. U sjevernom objektu nađena su četiri novčića. Najstariji je tanki izlizani srebrni novčić koji bi mogao da potiče iz kovnice Brskovo. Dva lažna zlatnika rađena su od legure mesinga i pripadaju XVI i početku XVII vijeka. Jedan pripada Johanu Jakobu (1660-1586), drugi Johanu Fridrihu (1676-1702) i treći Rudolfu II (1576-1612) kovan 1608.godine. Ovi nalazi ukazuju na jaku vezu  Budimljanske mitropolije sa Austrijom i Rusijom u borbi protiv turske vlasti, zbog čega će Polimlje trpjeti velike odmazde i paljenja Šudikova i ostalih manastira  na ovom prostoru tokom 1738. godine.

Većina lonaca za razvrnutim obodom i pečatom na dnu, u obliku krsta u krugu ili hristovim monogramom, pripadaju XVII vijeku kao i jedna pojasna pafta. Na površinskom dijelu zatrpanog bunara nađena je jedna pojasna pafta, iz dva dijela, u obliku ovalnog lista. Rađena je od bronze sa ušicama za učvršćivanje u obliku stilizovane ptice, posrebrena, ukrašena kružićima i urezima. Treba napomenuti da je nađen mali broj fragmenata  luksuzne trpezne keramike, uglavnom tanjira, pa se može pretpostaviti das je prije paljenja manastir opljačkan.